Sinds de financiële crisis van 2008 is er een wereldwijde discussie losgebarsten over het neoliberalisme. In de laatste tien jaar is er dan ook een golf aan wetenschappelijk onder- zoek over het thema verschenen. Nederland vormde tot voor kort een uitzondering op die trend. Dit congres brengt daar- in verandering. Onderzoekers uit verschillende disciplines gaan in discussie over de aard van het neoliberalisme en de concrete vorm die het marktdenken in Nederland heeft aangenomen.
Publiekslezing woensdag 28 augustus, debatcentrum De Balie in Amsterdam
Voorafgaand aan het congres vindt op woensdagavond in debatcentrum De Balie
de debatavond ‘Zin en onzin van marktwerking’ plaats, met bijdragen van Ewald Engelen,
Sander Heijne, Mirjam de Rijk en Tineke Netelenbos. Nadere informatie hierover volgt. Kaartverkoop via debalie.nl.
Congres donderdag 29 augustus en vrijdag 30 augustus 2019, Universiteit Utrecht, Drift 21, Utrecht.
Met als keynote Niklas Olson (Chair of the Centre of Modern European Studies, University of Copenhagen): Neoliberalism, the Sovereign Consumer and the Marketization of Politics
Wegens de grote interesse is de aanmelding voor het congres helaas gesloten. Mocht u een specifieke sessie (zoals de keynote-lezing van Niklas Olsen) willen bijwonen, neem dan per e-mail contact met ons op.
Voor meer informatie kunt u mailen naar: [email protected].
===================
Congresprogramma De zichtbare hand
Donderdag 29 augustus, Universiteit Utrecht, Drift 21, Utrecht.
| 9.00 uur – 9.30 uur Registratie en ontvangst met koffie |
9.30 uur – 10.00 uur: opening van het congres
| Drift 21, Sweelinckzaal | 1.1 Opening congres | Voorzitter: Bram Mellink | |
| Opening – Ingrid Robeyns (Universiteit Utrecht) | |||
10.00 uur – 11.00 uur: parallelle sessies
| Drift 21, Sweelinckzaal | 2.1 Filosofie van het neoliberalisme | Voorzitter: Ewald Engelen |
| 1. Rutger Claassen (Universiteit Utrecht) – De twee gezichten van het neoliberalisme – een filosofische analyse
2. Jan Overwijk (Universiteit van Amsterdam) – ‘Simple Rules, Complex Behaviour’: De cybernetische paradoxen van het neoliberalisme |
||
| Drift 21, zaal 1.05 | 2.2 Neo-illiberalisme | Voorzitter: Paul Teule |
| 1. Reijer Hendrikse (Vrije Universiteit Brussel) – Neo-illiberalisme in de polder: een ontstaansgeschiedenis
2. Rodrigo Fernandez en Tobias Klinge – (Universiteit Leuven) De opkomst van het gefinancialiseerde verdienmodel van Nederlandse multinationals in tijden van neoliberalisme en globalisering |
||
| Drift 21, zaal 0.03 | 2.3 Ideologische wortels van het neoliberalisme | Voorzitter: Eleni Braat |
| 1. Daniël Knegt (Universiteit van Amsterdam) – ‘De vrijheid waardig’. Vroege neoliberale netwerken en de ambigue verhouding met de democratie
2. Ido de Haan (Universiteit Utrecht) – Huizinga in Amerika: kapitalisme, conservatisme en de transnationale wortels van het Nederlandse neoliberalisme |
||
11.00 uur – 11.20 uur
| Koffiepauze |
11.20 uur – 13.00 uur: parallelle sessies
| Drift 21, Sweelinckzaal | 3.1 Marktwerking in de publieke sector 1: de zorg | Voorzitter: Roland Bal |
| 1. Margo Trappenburg (Universiteit voor Humanistiek) – Het is met zorg als met auto’s. Over prikkels en consumenten in de gezondheidszorg
2. Roland Bertens (Universiteit Utrecht) – Terug van nooit weggeweest? Liberalisme en markt in de Nederlandse gezondheidszorg (1848-2015) 3. Paul van Trigt (Universiteit Leiden) – Marktwerking in de zorg en depolitisering van sociaal beleid: de casus van het Persoonsgebonden Budget (1996) |
||
| Drift 21, zaal 1.05 | 3.2 Marktwerking in de publieke sector 2: het onderwijs | Voorzitter: Henk Overbeek |
| 1. Wim de Jong (Open Universiteit) – Burgerschap tussen neoliberale en pedagogische staat in Nederland, 1980-2018
2. Floris van Berckel Smit (Vrije Universiteit) – De rol van New Public Management bij het diplomaschandaal op de Hogeschool InHolland in 2010 3. Sjoerd Karsten (Universiteit van Amsterdam) – Neoliberale onderwijshervormingen |
||
| Drift 21, zaal 0.03 | 3.3 Marktwerking in de publieke sector 3: de woningmarkt | Voorzitter: Wouter Beekers |
| 1. Naomi Woltring (Universiteit Utrecht) – Neoliberalisme van binnenuit: gedepolitiseerd neoliberalisme in de woningbouwsector
2. Wouter van Gent, Willem Boterman (Universiteit van Amsterdam) – Timmeren aan het Paard van Troje; Ruimtelijke en politieke dynamiek van liberaal beleid en bevolking in Amsterdam (1984-2016) 3. Tim Verlaan (Universiteit van Amsterdam) – Tot elkaar veroordeeld of een innige relatie? Publiek-private samenwerking in de Nederlandse ruimtelijke ordening 1958-1968 |
||
| 13.00 uur – 14.00 uur Lunchpauze |
14.00 uur – 15.30 uur Plenair
| Drift 21, Sweelinckzaal | 4.1 Keynote-lezing | Voorzitter: Ido de Haan | |
| 1. Niklas Olsen (Saxi Institute) – Neoliberalism, the Sovereign Consumer and the Marketization of Politics
Referent: Liesbeth van de Grift (Universiteit Utrecht) |
|||
| 15.30 uur – 15.45 uur Korte pauze |
15.45 uur – 17.15 uur: parallelle sessies
| Drift 21, Sweelinckzaal | 5.1 De vakbond en de flexibilisering van arbeidsverhoudingen rondom het Akkoord van Wassenaar | Voorzitter: Dennie Oude Nijhuis |
| 1. Moira van Dijk (IISG) en Rosa Kösters (IISG) – Flexland in wording
2. Rosa Kösters (IISG) – De transformatie op de werkvloer 3. Munise Varisli – Een vrijwillige uitruil? De weg naar Wassenaar opnieuw bekeken (1972-1982) 4. Pim Paulusma/Peter de Haan (FNV) – Reactie namens vakbond FNV |
||
| Drift 21, zaal 1.05 | 5.2 Werkgevers en de nieuwe industriepolitiek rondom het Akkoord van Wassenaar | Voorzitter: Maarten Keune |
| 1. Sjoerd Keulen & Ronald Kroeze (Erasmus Universiteit, Vrije Universiteit) – De Europese Commissie als motor van verandering: staatssteun, neoliberalisme en de sluiting van de Amsterdamse scheepswerven, 1976-1986.
2. Marijn Molema (Fryske Akademy) – Pick the winners: neoliberale industriepolitiek gepositioneerd in tijd en ruimte 3. Saskia Boumans (Universiteit van Amsterdam) – Werkgeverorganisaties en hun beleid en discours sinds de jaren zeventig |
||
| Drift 21, zaal 0.03 | 5.3 Debat: is marktwerking doorgeslagen? | Voorzitter: Merijn Oudenampsen |
| Debatsessie met bijdragen van:
1. Inleiding: Sander Heijne (De Correspondent) 2. Respondenten: Pieter Jan Dijkman (Wetenschappelijk Instituut CDA), Paul Kalma (ex-Wiarda Beckman Stichting), Marcel Wissenburg (Radboud Universiteit, Teldersstichting) |
||
Vrijdag 30 augustus, Universiteit Utrecht, Drift 21, Utrecht.
8.45 uur – 9.00 uur
| Ontvangst met koffie en eendagsregistratie |
9.00 uur – 10.30 uur: parallelle sessies
| Drift 21, Sweelinckzaal | 6.1 De markt als model | Voorzitter: David Hollanders |
| 1. Tom Kayzel (Universiteit van Amsterdam) – Vehikels voor neoliberale ideeën: de modellen van het CPB
2. PW Zuidhof (Universiteit van Amsterdam) – Worstelen met de markt: de vele gezichten van het neoliberalisme bij Nederlandse adviesraden 3. Bart Stellinga (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) – Nederlandse financiële regulering vanaf de jaren vijftig: macro-prudentieel of monetaristisch? |
||
| Drift 21, zaal 1.05 | 6.2 Journalistiek en neoliberalisme | Voorzitter: Wim de Jong |
| 1. Mirjam de Rijk (De Groene) – De lonen stijgen niet en de winsten wel
2. Koen Haegens (De Volkskrant) – De technocraat onder vuur: internationale beleidsmakers in tijden van rechts nationalisme 3. Jouke Turpijn (Universiteit van Amsterdam) – Heel behaaglijk? Neoliberaal Nederland en ‘Het Ik-tijdperk’ in de late jaren zeventig |
||
| Drift 21, zaal 0.03 | 6.3 Neoliberale subjectivering | Voorzitter: Bram Mellink |
| 1. Merijn Oudenampsen (Universiteit van Amsterdam) – De verantwoordelijke samenleving: christendemocratie en neoliberalisme
2. Jon Verriet (organisatie) – Het Voorlichtingsbureau voor de Voeding en het aanpassen van de levensstijl als morele opdracht, 1945-1980 3. Sarah Bracke (Universiteit van Amsterdam) – Het (ont)worden van neoliberale subjecten: het geval van veerkracht |
||
10.30 uur – 11.00 uur
| Koffiepauze |
11.00 uur – 12.00 uur: parallelle sessies
| Drift 21, Sweelinckzaal | 7.1 In debat met de anti-neoliberalen | Voorzitter: Naomi Woltring |
| 1. Lezing en discussie met Martin van Hees (Vrije Universiteit), co-auteur van het boek Neoliberalisme: een politieke fictie.
Referent: Merijn Oudenampsen (Universiteit van Amsterdam) |
||
| Drift 21, zaal 1.05 | 7.2 Neoliberalisme en sociaaldemocratie | Voorzitter: Karin van Leeuwen |
| 1. Maarten van den Bos (Banning Vereniging) – Twee hoeraatjes voor de derde weg?
2. Duco Hellema (Universiteit Utrecht) – de medewerking van de PvdA aan het neoliberalisme |
||
12.00 uur – 13.00 uur
| Lunch |
13.00 uur – 14.00 uur: parallelle sessies
| Drift 21, Sweelinckzaal | 8.1 Neoliberalisme en corporatisme | Voorzitter: Mart Rutjes |
| 1. Henry Kalter (Universiteit van Amsterdam) – ‘Zonder wrijving geen glans’. Managementideologie en het ontstaan van precaire arbeid in Nederland (1980-2016)
2. Jeroen Touwen (Universiteit Leiden) – 1980-2018: Veranderend overleg |
||
| Drift 21, zaal 1.05 | 8.2 De mobiliserende markt: neoliberalisme en migratie | Voorzitter: Rogier van Reekum |
| Definitieve discussievraag: Welke vormen neemt de selectiviteit van migratiebeleid aan wanneer verantwoordelijkheden steeds meer worden uitgespreid over individuen, bedrijven en overheidsdiensten?
1. Thomas Spijkerboer (Vrije Universiteit) – De mondiale mobiliteits-infrastructuur en de dubbele bodems van de neoliberale legaliteit 2. Saskia Bonjour (Universiteit van Amsterdam – De ‘kansarme migrant’: klasse, ras en sociale rechtvaardigheid in het inburgeringsdebat |
||
14.00 uur – 14.15 uur
| Korte pauze |
14.15 uur – 15.15 uur – parallelle sessies
| Drift 21, Sweelinckzaal | 9.1 Planning en economische ordes | Voorzitter: Hanco Jürgens |
| 1. Erwin Dekker (Erasmus Universiteit) – Jan Tinbergen en de ordening van de Nederlandse economie
2. Jonne Harmsma (Centrum Parlementaire Geschiedenis) – Jelle Zijlstra en de wortels van het Nederlandse ordoliberalisme |
||
| Drift 21, zaal 1.05 | 9.2 De financialisering van de Nederlandse economie | Voorzitter: Tim Verlaan |
| 1. Tim van der Valk (Universiteit Utrecht) – Een neoliberale geschiedenis? Financiële dienstverlening in Nederland vanaf 1960
2. Ewald Engelen (Universiteit van Amsterdam) – Neoliberalisme en financialisering: wat hebben ze gemeen? |
||
| Drift 21, zaal 0.03 | 9.3 Neoliberalisme en de geboorte van de consumer society in Nederland | Voorzitter: Joost Jonker |
| 1. Bram Mellink (Universiteit van Amsterdam) – Uit de markt geprijsd. Neoliberalen en het keynesiaanse intermezzo in Nederland (1959-1973)
2. Peter van Dam (Universiteit van Amsterdam] – Koning klant in actie: fair trade en de strijd om de moraal van de markt, 1968-1988 |
||
15.15 uur – 15.45 uur
| Theepauze |
15.45 uur – 16.45 uur
| Drift 21, Sweelinckzaal | 10.1 Slotdebat | Voorzitter: Naomi Woltring | |
| Plenair Debat
Slotwoord: Ewald Engelen |
|||